Kabeljauw bereiden, een veelzijdige vis die niet alleen in Nederland erg geliefd is, en dus ook voor diverse doeleinden gebruikt worden.
De vis wordt vooral op de Noordzee, en in de Atlantische Oceaan gevangen, en niet alleen door Nederlandse vissers. Wij gaan er vaak prat op dat de beste kabeljauw uit Nederland komt, maar dat is natuurlijk vaak een beetje een onwaarheid.
Het is wel zo dat bij ons vaak goede kwaliteit te koop is. De kabeljauw komt vaak uit de Atlantische Oceaan, of uit de Noordzee tot aan IJsland, en het noorden van Noorwegen. Vooral rond IJsland en de omliggende wateren schijnen goede vis op te leveren, maar ook uit de wateren rond Alaska wordt kabeljauw in Nederland verkocht.
Kabeljauw bakken, een kunst en een genot
Kabeljauw bakken is voor mij een van de meest plezierige culinaire bezigheden. Het is een vis die zowel verfijnd als veelzijdig is. Of je hem nu eenvoudig bereidt met een beetje boter en citroen, of combineert met rijke sauzen en kruiden, kabeljauw biedt een smaakbeleving die altijd indruk maakt. Wat ik vooral zo waardeer aan deze vis is zijn delicate structuur: stevig genoeg om in een pan te bakken, maar toch zacht en sappig als je het goed doet. In deze tekst deel ik niet alleen mijn liefde voor kabeljauw, maar ook een recept dat keer op keer een succes is, zelfs voor vier personen.
Kabeljauw is een vis die vraagt om aandacht. Het bakken ervan lijkt eenvoudig, maar als je écht het beste uit deze vis wilt halen, moet je het met precisie doen. De temperatuur van je pan, het gebruik van vetten, en de timing van het keren van de vis zijn allemaal cruciale stappen. Wanneer je deze techniek onder de knie hebt, is de beloning groot: perfect goudbruine filets met een boterzachte binnenkant. Vandaag deel ik mijn favoriete manier om kabeljauw te bakken, inclusief enkele keukengeheimen die je gerecht naar een hoger niveau tillen.
Ingrediënten
- 4 kabeljauwfilets (ongeveer 150 tot 200 gram per stuk, liefst met vel)
- 4 eetlepels roomboter
- 2 eetlepels olijfolie (extra vierge voor smaak, of een neutrale olie zoals druivenpit voor bakken)
- Sap van een halve citroen
- 1 teentje knoflook (fijngesneden)
- 2 takjes verse tijm
- Zout en versgemalen peper naar smaak
- Optioneel: een snufje paprikapoeder of gerookte paprika voor extra diepte in de smaak
Benodigdheden
- Een stevige antiaanbakpan of een pan met een dikke bodem
- Een spatel (bij voorkeur van siliconen of hout om de vis niet te beschadigen)
- Een keukenpapier voor het drogen van de vis
Bereiding:
- Neem de kabeljauwfilets uit de koelkast en dep ze goed droog met keukenpapier. Dit is cruciaal om de vis mooi krokant te bakken. Zorg ervoor dat ze op kamertemperatuur zijn voordat je begint, dit voorkomt dat ze schrikken in de pan en ongelijk garen.
- Bestrooi de filets licht met zout en peper. Wil je een subtiele rooksmaak? Wrijf dan ook een beetje paprikapoeder over de vis.
- Zet een grote pan op middelhoog vuur en voeg de olijfolie toe. Zodra de olie begint te glanzen maar niet rookt, voeg je de roomboter toe. Laat de boter smelten en lichtbruin worden; dit geeft een nootachtige smaak aan de vis.
- Leg de kabeljauwfilets met de huidzijde naar beneden in de pan (zelfs als je een filet zonder huid hebt, gebruik dan de kant die het meest gelijkmatig is). Druk ze zachtjes aan met een spatel om te voorkomen dat ze kromtrekken. Bak de filets ongeveer 3 tot 4 minuten zonder ze te bewegen. Het geheim zit in geduld: laat de hitte zijn werk doen zodat er een mooie goudbruine korst ontstaat.
- Voeg de knoflook en tijm aan de pan toe zodra de huid krokant is. De knoflook mag niet verbranden, dus houd het vuur in de gaten. Schep met een lepel wat van de boter uit de pan over de vis; dit proces heet arroseren en zorgt voor een rijke, volle smaak.
- Keer de filets voorzichtig om en bak de andere kant nog 2 tot 3 minuten, afhankelijk van de dikte. Kabeljauw is gaar als hij makkelijk uit elkaar valt en een lichte glazigheid heeft in het midden. Voeg op het laatste moment een scheutje citroensap toe om de smaken op te frissen.
- Haal de filets uit de pan en leg ze op een voorverwarmd bord. Laat ze een minuut rusten terwijl je eventueel de panjus (de overgebleven boter en sappen) over de vis schenkt.
Kabeljauw kopen
Kabeljauw kopen kun je op verschillende manieren.
Allereerst natuurlijk in de supermarkt. Vaak wordt de vis in filetvorm verkocht uit de vriezer. Dat is op zich een goed stukje vis, maar er zit wel een maar aan. Als je vis uit de vriezer koopt moet je ervoor zorgen dat de vis niet ontdooit voordat je het thuis in de vriezer kunt leggen.
Is het namelijk ontdooit, en begint het te ontdooien, kun je de vis niet invriezen. Je kunt de kabeljauw dan alleen dezelfde dag bereiden en eten. Is het dus gedeeltelijk of geheel ontdooit, leg de vis dan in de koelkast totdat je het gaat bereiden. En doe dat dezelfde dag, want vis kan soms best wel snel bederven.
Soms kun je ook verse vis in de supermarkt kopen. Soms heeft de betreffende supermarkt een eigen visafdeling, en dat kun je vergelijken met een echte viswinkel.
Soms kun je echter ook voor verpakte vis kopen in plastic bakjes, die geheel afgesloten zijn.
Het nadeel is dat je niets kunt ruiken, en ook niet goed kunt zien hoe vers de vis is. Het is vaak goedkoop, maar de kwaliteit van verse niet voor verpakte vis is nagenoeg altijd beter.
Bij de visafdeling en de viswinkel kun je de vis bekijken, en vooral ruiken. Vis hoort namelijk niet naar vis te ruiken, maar naar de zee. Ietwat ziltig, en vooral vers.
Het voordeel van de viswinkel, en sommige visafdelingen, is ook dat ze graag de vis schoonmaken voor je.
Dat is immers altijd een vervelend karweitje. Bij een viswinkel kun je bovendien een hele kabeljauw kopen, als je dat wilt kopen, maar ook kabeljauwfilet, een hele zijde, kabeljauwmoten, of bijvoorbeeld een rugfilet met huid.
Je hebt meer keuze, en je bent er zeker van dat de kwaliteit goed is. En dat proef je ook als je deze kabeljauw hebt klaargemaakt.
Dus de voor verpakte vis, mits dat de datum niet afgelopen is en de vis er goed uitziet, is een goed stukje kabeljauw. Maar verse vis van viswinkel of visafdeling heeft altijd de voorkeur.
Bewaren en invriezen
Verse kabeljauw kun je overigens maximaal een dag in de koelkast bewaren, in de verpakking waarin het is gekocht, of anders in een afgesloten plastic bakje.
Kabeljauw kun je overigens ook goed invriezen. Verpak de vis of visfilet in een diepvrieszak of nog beter in een diepvriesbak, en sluit het goed af. Maar let er wel op dat de vis nog niet eerder ingevroren is geweest.
In de vriezer kun je kabeljauw nog zes maanden bewaren.
Kabeljauw bereiden
Kabeljauw bereiden kun je vanzelfsprekend op verschillende manieren, maar de vis moet wel eerst verhit worden, en kan dus rauw niet gegeten worden. Althans, de meesten vinden dit niet echt smakelijk.
Gebakken kabeljauw met aardappelpuree en mosterd
Gebakken kabeljauw met aardappelpuree en mosterd, een recept waarmee deze heerlijke vis nog lekkerder wordt.
Ingrediënten
4 Kabeljauwfilets
800 Gram Bloemige Aardappelen
2 Eetlepels Bloem
Olijfolie
150 Milliliter Melk
50 Gram Boter
1 Eetlepel Mosterd
1 Ui
2 Courgettes
1 Rode peper
Peper en zout
Bereiding
- De aardappelen schillen en grote exemplaren in stukken snijden. In een pan met een laag water en een snufje zout aan de kook brengen, en met de deksel op de pan 15 tot 20 minuten laten koken.
- Aardappel afgieten en weer terugdoen in de pan. Even laten liggen zodat het vocht eruit kan gaan.
- De bloem op een bordje doen.
- De kabeljauwfilet bestrooien met peper en zout, en in de bloem wentelen.
- Een scheutje olijfolie in een koekenpan doen, verhitten, en hierin de kabeljauw in ongeveer 6 minuten bruin bakken.
- De aardappels met een pureestamper en de melk tot een smeuïge aardappelpuree roeren. Roer ook de mosterd door de puree.
- Ui schoonmaken en in ringen snijden.
- In een andere koekenpan wat olijfolie verhitten en de ui in ongeveer 3 minuten bakken.
- De courgettes wassen en in de lengte doormidden snijden, en de helften nogmaals doormidden snijden.
- In stukjes snijden en toevoegen aan de ui. Bak ongeveer 5 minuten mee.
- De rode peper schoonmaken, zaad en zaadlijst verwijderen. In stukjes snijden en een minuut meebakken met de courgette. Op smaak brengen met wat zout.
- De aardappelpuree op vier borden doen, daar de courgette over verdelen, en de kabeljauwfilet erop leggen.
In de oven bereiden
In dit recept bereiden we de kabeljauw in de oven, en omdat mosterd bijzonder lekker smaakt bij deze vis, serveren we een mosterdsaus erbij.
Bij kabeljauw in de oven moet je wel uitkijken dat de vis niet te droog wordt.
Ingrediënten
300 Gram Kabeljauwfilet
Zout en peper
Boter
Voor de mosterdsaus
1 Sjalot
Grof gemalen peper
200 Milliliter Witte wijn
75 Milliliter Room
2 Eetlepels Crème fraîche
2 Eetlepels Mosterd
50 Gram Boter
Zout
Bereiding
- Oven voor verwarmen op 180 graden.
- Sjalotje schoonmaken en snipper.
- Doe boter voor de saus in een koekenpan, verhit dit, en fruit het sjalotje.
- Strooi er grof gemalen peper over naar smaak
- Witte wijn toevoegen en het geheel tot ongeveer de helft laten inkoken. Daarna door een zeef doen om de stukjes sjalot er weer uit te halen.
- De room en crème fraîche erdoor roeren, en vervolgens de mosterd erdoor roeren.
- Op smaak brengen met zout.
- Een ovenschaal invetten met boter.
- Strooi zout en peper over de kabeljauw en leg de filets in de ovenschaal.
- In de oven plaatsen en gedurende 12 tot 15 minuten laten bakken.
- Serveren met de mosterdsaus.
Kabeljauw van de barbecue
Kabeljauw van de barbecue, de vis kun je daarbij op verschillende manieren bereiden. Een hele kabeljauw, en kabeljauwfilet, of bereiden in een pakketjes van aluminiumfolie, zoals we dat hier doen.
Ingrediënten
4 Kabeljauwfilets
2 Tomaten
4 takjes rozemarijn
1 Ui
Zout en peper
Olijfolie
Aluminiumfolie
Bereiding
- Maak tomaten en ui schoon en snij beide in plakken.
- Haal 4 grote stukken aluminiumfolie van de rol, leg deze op het werkblad en leg de kabeljauwfilets in het midden.
- Bestrijk de kabeljauw met olijfolie.
- Doe op ieder stuk vis 3 plakken tomaat en 2 plakken ui.
- Leg het takje rozemarijn op de vis, en naar smaak peper en zout.
- Besprenkel er nog wat olijfolie over, en vouw het aluminiumfolie dicht.
- Leg de pakketjes op een hete barbecue, en laat de vis 15 minuten garen.
Tips
- Wist je dat kibbeling, wat je vaak op de markt of bij de viswinkel kunt kopen, vaak stukjes kabeljauw zijn?
- Als vervanger kun je ook schelvis of zeebarbeel gebruiken in de bovenstaande recepten.
Wilhelmus Hengstmengel
Auteur en kokAls kok weet Wilhelmus Hengstmengel als geen ander dat ook simpele gerechten bijzonder smakelijk kunnen zijn. Steeds meer mensen zijn ook op zoek naar gerechten waarbij niet de hele keuken op z'n kop hoeft te worden gezet.
Hij heeft inmiddels ruim 15 jaar ervaring in de keuken, en schrijft artikelen en recepten voor diverse Nederlandstalige receptensites (onder andere deze site), en enkele Duitstalige receptensites. Als oud groenteboer weet hij veel over groenten en fruit, en door het veelvuldig koken ook veel over de bereiding van vlees en vis. En natuurlijk over het langer goed houden van voedingsmiddelen. Hij heeft een passie voor het schrijven over simpele gerechten en kookmethoden. is een geboren Rotterdammer, maar vandaag de dag een echte Tiroler en Wereldburger. Zijn motto. "soms kom ik erg dom over, maar ik draag tenminste een schone leesbril, en zie dus alles helder".