Ansjovis bakken is een eenvoudige, maar ontzettend smaakvolle manier om deze kleine visjes tot hun recht te laten komen. In veel mediterrane keukens is het een klassieker, en terecht: ze zijn betaalbaar, gezond, en barsten van de smaak. Of je ze nu gebakken serveert met een frisse salade, op een stuk brood met een partje citroen, of gewoon met wat knoflook en peterselie uit de pan eet, ansjovis is puur genieten.

In Turkije heet het hamsi tavasi, en vooral langs de Zwarte Zeekust is dit een echte favoriet. Daar worden ze vaak keurig naast elkaar gelegd in een cirkel in de pan en dan krokant gebakken, zodat ze als een soort hartige taart kunnen worden opgediend. Maar ook als je het simpel wilt houden, een beetje bloem, olie en een stevige koekenpan, meer heb je echt niet nodig. In deze handleiding leg ik stap voor stap uit hoe je zelf ansjovis kunt bakken, zowel in de pan, als in de oven of op de barbecue.

Recept Ansjovis bakken

Ansjovis bakken we in een koekenpan, zoals dat traditioneel gebeurt in landen als Turkije, Italië en Spanje. Het draait om eenvoud: een goede vis, een beetje bloem, wat zout en olie. Dat is het. Maar laat je niet misleiden, juist die eenvoud maakt het zo lekker. Dit recept is bedoeld voor 4 personen.

Ingrediënten

600 gram verse schoongemaakte ansjovis (kop en ingewanden verwijderd)
100 gram bloem (gewone tarwebloem)

1 theelepel fijn zeezout
2 eetlepels maïzena (optioneel voor extra krokantheid)
6 eetlepels zonnebloemolie of olijfolie om te bakken

1 citroen in parten
1 handje verse peterselie, fijngehakt (optioneel)

Benodigdheden

Grote koekenpan met antiaanbaklaag
Platte schaal om de bloem in te doen
Keukenpapier

Tangen of een spatel
Bord of schaal om de vis op te serveren

Bereiding

Zorg dat de ansjovis goed schoongemaakt is. Spoel ze even onder koud water en laat ze goed uitlekken. Dep ze daarna droog met keukenpapier. Dit voorkomt spetteren in de pan en zorgt ervoor dat de bloem goed hecht.
Meng de bloem met het zout (en eventueel de maïzena) in een ruime schaal. Wentel de visjes één voor één of met een paar tegelijk door de bloem, zodat ze rondom licht bedekt zijn. Schud de overtollige bloem eraf.
Verhit de olie in de koekenpan op middelhoog vuur. Leg de visjes in een cirkel in de pan, of gewoon naast elkaar als je voor gemak kiest. Laat ze ongeveer 2 tot 3 minuten bakken zonder te bewegen. Draai ze voorzichtig om en bak de andere kant nog eens 2 minuten tot goudbruin en krokant.

Leg de gebakken ansjovis op een bord met keukenpapier zodat de overtollige olie weg kan trekken. Werk in porties als je pan te klein is.
Serveer direct met partjes citroen en eventueel wat verse peterselie. Lekker met een stuk brood, een frisse tomatensalade of gewoon uit het vuistje.

Tips voor variatie

Voeg een snufje chilivlokken of pul biber toe aan de bloem voor een pittige twist.
Marineer de vis vooraf 10 minuten in wat citroensap en knoflook.
Gebruik polenta in plaats van bloem voor een grovere, knapperige korst.

Meng de bloem met wat gerookt paprikapoeder voor extra diepte.
Serveer met een yoghurtsausje met knoflook en komkommer voor een fris accent.

Bereiden in de oven

Wil je iets minder vet gebruiken, of heb je gewoon geen zin in spetters op je fornuis? Dan kun je ansjovis ook prima in de oven bakken. Het resultaat is iets minder krokant dan uit de pan, maar nog steeds heerlijk.

Ingrediënten:

600 gram schoongemaakte ansjovis
2 eetlepels olijfolie

1 theelepel zeezout
1 citroen in dunne plakjes
100 gram paneermeel of polenta voor een knapperig korstje

Bereidingswijze:

Verwarm de oven voor op 200 graden Celsius (boven- en onderwarmte).
Spoel de ansjovis schoon en dep ze goed droog.

Meng de vis met de olie en het zout in een kom.
Haal ze door het paneermeel of de polenta, leg ze netjes op een met bakpapier beklede bakplaat.
Leg hier en daar een plakje citroen tussen de visjes.

Bak ze in 12 tot 15 minuten gaar en licht krokant. Serveer direct.

Bereiden op de barbecue

Voor de echte liefhebber: ansjovis van de grill. Dat geeft een heerlijke rokerige smaak en is perfect op een zomeravond. Zorg wel voor een visrooster of fijne grillplaat, want anders vallen ze door het rooster.

Ingrediënten:

600 gram schoongemaakte ansjovis
3 eetlepels olijfolie
1 theelepel grof zeezout

1 teen knoflook, geperst
Partjes citroen

Bereidingswijze:

Meng de olijfolie met de knoflook en zout in een grote kom.
Voeg de ansjovis toe en meng goed, zodat alles bedekt is.
Verhit de barbecue en vet het rooster licht in.

Leg de visjes op het rooster of in een visklem en gril ze ongeveer 2 minuten per kant.
Serveer met wat citroen en eventueel een frisse salade erbij.

Ansjovis kopen, waar op letten?

Goede ansjovis koop je het liefst vers, met heldere ogen, glanzende huid en stevige structuur. De geur mag licht ziltig zijn, maar nooit scherp of onaangenaam. Let ook op de herkomst: vis uit de Middellandse Zee of de Zwarte Zee is vaak van topkwaliteit. Vraag bij je visboer of de vis al schoongemaakt is. Zo niet, vraag dan of ze het voor je willen doen, dat scheelt je thuis weer een hoop werk.

Bedorven ansjovis herkennen

Verse ansjovis bederft snel, dus je moet goed opletten. Een zure of penetrante geur is het eerste teken dat de vis niet meer goed is. Ook een doffe huid, zachte structuur of verkleuring (grauw in plaats van glanzend zilver) zijn signalen om de vis niet meer te eten. Vertrouw op je neus en je gevoel, bij twijfel, weggooien.

Bewaren en invriezen

Heb je te veel gekocht of wil je vooruit plannen? Geen probleem.

Bewaar verse ansjovis maximaal één dag in de koelkast, het liefst in een afgesloten bakje of goed afgedekt op een bord. Leg eventueel wat ijs onder het bord voor extra koeling.

Wil je ze langer bewaren, dan kun je ze rauw invriezen. Spoel ze schoon, dep droog, leg ze naast elkaar op een plaat en vries ze eerst los in. Daarna kun je ze in porties vacumeren of in diepvrieszakjes doen. Zo blijven ze tot 3 maanden goed.

Laat gebakken ansjovis eerst goed afkoelen. Bewaar maximaal 2 dagen in een afgesloten bakje in de koelkast. Je kunt ze ook invriezen, maar ze verliezen dan wel wat van hun krokantheid.

Veelgestelde vragen

Moet je ansjovis altijd schoonmaken voor je het bakt?
Ja, tenzij je ze kant-en-klaar geschoond koopt. Verwijder altijd kop en ingewanden. Dat gaat snel met een mesje of gewoon met de hand.

Kun je ansjovis met graat eten?
Jazeker! De graat is zo fijn dat je hem gewoon kunt eten, zeker als je de vis goed bakt of grilt. Het is zelfs een bron van calcium.

Welke olie gebruik je het best om ansjovis in te bakken?
Zonnebloemolie of olijfolie werkt allebei goed. Kies voor een neutrale olie als je de vis puur wilt proeven. Olijfolie geeft net wat extra smaak.

Kan ik ansjovis combineren met andere vis?
Dat kan zeker. Sardientjes, sprot of makreel gaan goed samen qua smaak. Maar let op de verschillende baktijden – ansjovis is snel gaar.

Wat drink je bij gebakken ansjovis?
Een frisse witte wijn zoals een Verdejo of een droge rosé past perfect. Of gewoon een koud biertje natuurlijk – daar wordt niemand ongelukkig van.

Wilhelmus Hengstmengel

Auteur en kok

Als kok weet Wilhelmus Hengstmengel als geen ander dat ook simpele gerechten bijzonder smakelijk kunnen zijn. Steeds meer mensen zijn ook op zoek naar gerechten waarbij niet de hele keuken op z'n kop hoeft te worden gezet.
Hij heeft inmiddels ruim 15 jaar ervaring in de keuken, en schrijft artikelen en recepten voor diverse Nederlandstalige receptensites (onder andere deze site), en enkele Duitstalige receptensites. Als oud groenteboer weet hij veel over groenten en fruit, en door het veelvuldig koken ook veel over de bereiding van vlees en vis. En natuurlijk over het langer goed houden van voedingsmiddelen. Hij heeft een passie voor het schrijven over simpele gerechten en kookmethoden. is een geboren Rotterdammer, maar vandaag de dag een echte Tiroler en Wereldburger. Zijn motto. "soms kom ik erg dom over, maar ik draag tenminste een schone leesbril, en zie dus alles helder".

https://www.wilhelmushengstmengel.nl/